Tiranë, 12 nëntor 2013 -
Ndonëse shifrat zyrtare flasin për rreth 62 mijë persona të prekur nga diabeti,
specialistët shprehen se në realitet shifrat në Shqipëri janë shumë herë më të
larta. Sipas Jeta Lakrorit, specialiste e Departamentit të Promocionit në
Institutin e Shëndetit Publik, numri i të prekurve duhet të jetë 2-3 herë më i
lartë. "24% e diabetikëve janë të padiagnostikuar, çka do të thotë se në
realitet shifra e përafërt e personave të prekur nga diabeti duhet të jetë
120-150 mijë", shpjegon Lakrori për GSH. Ndërkohë që një karakteristikë që
po vihet re kohët e fundit është fakti se përveç grupmoshës 40-65 vjeç, që
përbëjnë gati 40% të rasteve, diabeti tip 2 po haset gjithnjë e më shpesh edhe
në moshat 30-40 vjeç si dhe tek fëmijët. Ngërçi i mosdiagnostikimit sipas
specialistes qëndron pikërisht tek mosnjohja dhe zhvillimi i ngadaltë dhe i
"heshtur" i sëmundjes.
Kostot
Në javën e sensibilizimit,
në kuadër të Ditës Botërore të Diabetit theksi vihet edhe te kostot që ka kjo
sëmundje, të cilat janë jo vetëm financiare, por edhe sociale. "Diabeti e
rrit koston e jetës së diabetikut me të paktën 25%. Tek personat me diabet, rreziku
për sëmundje kardiovaskulare është 2-4 herë më i lartë ose amputimet e këmbës
janë 10 herë më të shpeshta se tek personat pa diabet. Sa i takon kostos, në
vendin tonë shpenzimet për çdo person të prekur nga kjo sëmundje janë rreth 450
dollarë. Diabeti ka edhe kosto të lartë sociale sepse nuk prek vetëm një njeri:
nëse ka një person në familje me diabet, e gjithë familja, komuniteti, preket
dhe ndikohet në mënyra të ndryshme nga kjo sëmundje", shprehet
specialistja e ISHP-së.
Shenjat
Sipas Lakrorit, diabeti
mund të prekë çdo njeri, ndërsa vë në dispozicion 7 keqkuptime që lidhen me
këtë sëmundje, të cilat ndodhen në tabelën bashkëngjitur këtij shkrimi.
Gjithashtu, ajo rendit disa shenja, të cilat duhet ta drejtojnë secilin prej
nesh të kryejë ekzaminimet e nevojshme për të kuptuar nëse është prekur apo jo
nga sëmundja. "Etje e shtuar, urinim i shpeshtë dhe në sasi të madhe ditën
dhe natën, tharje goje, shtim oreksi, por që shoqërohet me humbje peshe, lodhje
më tepër se zakonisht, dhimbje stomaku, shikim i mjegullt, mungesë e theksuar
përqendrimi, mpirje e duarve ose e këmbëve, plagë të ndryshme që mezi mbyllen
apo infeksione të ndryshme janë shenjat e diabetit", shpjegon
specialistja. Rëndësia e zbulimit të kësaj sëmundje shtohet edhe më tepër, pasi
diabeti shfaq edhe ndërlikime të tjera, duke dëmtuar thuajse të gjithë organet
kryesore të trupit.
Parandalimi
Sipas specialistes së
ISHP-së, e rëndësishme është të kuptohet se diabeti mund të parandalohet.
Kryerja e kontrolleve të rregullta të sheqerit në gjak (1 herë në vit nëse bën
pjesë në grupin e rrezikuar dhe 1 herë në 3 vjet për të tjerët), kontrolli i
rregullt i tensionit të gjakut, mbajta e peshës nën kontroll apo kryerja e
aktivitet fizik (të paktën 30 minuta në 5 ditë të javës) janë disa masa që
parandalojnë sëmundjen. Gjithashtu, pakësimi i marrjes së yndyrnave në ushqim,
përdorimi i ushqimeve të pasura me fibra, si fruta e zarzavate apo shmangia e
përdorimit të duhanit e alkoolit janë të tjera hapa që parandalojnë diabetin.
Kommentare
Kommentar veröffentlichen